Angst om veiligheid versnelt de heropleving van kernenergie

Toen Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel, leidde dit tot een mondiale energiecrisis die regeringen overal ter wereld herinnerde aan de noodzaak van veilige energie. Nu, twee jaar verder, maakt de sector zich op om de opwekking van kernenergie snel uit te breiden en zijn er plannen voor nieuwe reactoren.

Er heeft een grote verandering plaatsgevonden in de mondiale beleidsvorming ten aanzien van kernenergie, zowel om de veiligheid te vergroten als om de uitstoot te verminderen. Op de COP 28-conferentie afgelopen december hebben meer dan twintig landen – waaronder de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië – beloofd te zullen werken aan een verdrievoudiging van de mondiale kernenergiecapaciteit tegen 2050.

Hoewel het plannen en bouwen van nieuwe reactoren vele jaren kan duren, staat de wereldwijde opwekking van kernenergie klaar om in 2025 nieuwe records te breken, zo blijkt uit het Electricity 2024-rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA). Er zullen nieuwe reactoren in gebruik worden genomen in markten als China, India, Korea en Europa.

De vooruitzichten van uranium verbeteren

Tegen deze achtergrond is het geen verrassing dat de prijs van uraniumoxide – de belangrijkste brandstof voor kernreactoren – enorm stijgt. Nadat de prijs in 2011 onder druk kwamen te staan toen de Japanse kernramp in Fukushima de vraag teniet deed, steeg ze in 2021 weer toen verstoringen als gevolg van de COVID-lockdowns de levering verstoorden en tekorten veroorzaakten. Sindsdien is de prijs met meer dan 250% gestegen.¹ Dit betekent uiteraard niet dat de prijsstijgingen zullen aanhouden.

Dat heeft de vooruitzichten en de aandelenkoersen van de bedrijven die betrokken zijn bij de nucleaire industrie een boost gegeven, zoals blijkt uit het rendement van de VanEck Uranium en Nuclear Technologies UCITS ETF (zie onderstaande grafiek). Van reactorfabrikanten tot uraniummijnbouwers: de aandelen van de industrie zijn scherp gestegen. Houd er rekening mee dat dit geen indicator is dat de aandelenkoersen zullen blijven stijgen; ze kunnen terugvallen naar eerdere niveaus of zelfs nog lager dalen. Beleggers moeten ook rekening houden met de sectorconcentratie van het fonds en de risico's van beleggingen in de mijnbouwsector.

Snelle heropleving

Wat kunnen we verwachten? De wereld heeft dringend behoefte aan betrouwbare, koolstofarme elektriciteit die kan worden ingeschakeld als de zon niet op de zonnepanelen schijnt en de wind geen turbines laat draaien. Naarmate de wereld elektrificeert, neemt de vraag naar elektriciteit toe. Ook vanuit datacenters, kunstmatige intelligentie en cryptovaluta's neemt de vraag toe. Het IEA verwacht dat alleen al hun elektriciteitsverbruik tegen 2026 zal verdubbelen. Er is geen garantie dat deze voorspelling werkelijkheid zal worden.

Kernenergie is een van de belangrijkste beschikbare opties, die ook een grotere energiezekerheid kan bieden voor landen zonder eigen olie en gas. Geen wonder dat Zweden nog eens twee reactoren heeft beloofd tegen 2035 en het equivalent van nog eens tien tegen 2045. Japan heeft er drie die in 2023 waren stilgelegd herstart. Amerika heeft onlangs zijn eerste nieuwe reactor in acht jaar aangesloten. En dan is er nog China, dat de komende tien jaar maar liefst 150 reactoren plant.

Nieuwe technologieën

De nieuwe reactoren van de wereld zullen echter niet zijn zoals die uit het verleden, aangezien de technologie zich ontwikkelt. Bestaande technologieën, zoals kleine modulaire reactoren, zullen het verschil maken. Deze zijn compact en efficiënt, en sommige deskundigen zeggen dat ze de nucleaire industrie zullen transformeren.

Bovendien lijkt het ambitieuze project van kernfusie iets dichterbij, nu het onderzoek naar de commercialisering ervan een moment van doorbraak nadert. In tegenstelling tot de huidige kernsplijtingsreactoren produceert kernfusie geen gevaarlijk afval dat moet worden afgevoerd.

Als dit allemaal een beetje ver weg lijkt, in heel Azië worden al nieuwe kernsplijtingsreactoren in gebruik genomen, terwijl de VS en Europa niet ver achterlopen.

Wat de wereld van energie verlangt is aan het veranderen. Regeringen maken haastig plannen voor meer kernenergie om een veilige, CO2-arme toekomst te garanderen. De nucleaire industrie is weer centraal komen te staan ​​in de plannen voor energieopwekking, en dat zal mogelijk ook zo blijven.