Europa’s wapenwedloop opent wereldwijde kansen

Na het wegkwijnen op lage niveaus sinds het einde van de Koude Oorlog en de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991, herstellen de Europese defensie-uitgaven zich nu de oorlog in Oekraïne zijn derde jaar ingaat. De Pax Americana periode van Amerikaanse dominantie die voor relatieve vrede zorgde, is aan het afnemen en Europese regeringen hebben weinig andere keuze dan zich te herbewapenen.

Maar Europa koopt een aanzienlijke hoeveelheid wapens in het buitenland. De Europese wapenimport is tussen 2015-2019 en 2020-2024 met 155% gestegen¹ volgens het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI). Het is geen verrassing dat Oekraïne in deze laatste periode tot de top 10 importeurs van Amerikaanse wapens behoorde, maar dat gold ook voor het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Noorwegen.

Hoewel de Europese defensie-industrie zich nu aan het voorbereiden is en de verwachte groei nog niet te zien is in gegevens die zijn gebaseerd op het verleden, sturen de regeringen van het continent aanzienlijke uitgaven naar de grote Amerikaanse aannemers die momenteel de productiecapaciteit en technologie hebben die ze nodig hebben. Dit ondanks de uitgesproken voorkeur van de Europese Unie om wapens binnen het blok te kopen². Het is vermeldenswaard dat voor beleggers in defensieaandelen de concentratie in defensieaandelen de verliezen kan vergroten tijdens beleidswijzigingen of vredesonderhandelingen, en dat exportverboden of sancties van de overheid de inkomsten van bedrijven kunnen beperken.

Europa's stijgende defensie-uitgaven

De aankondiging in mei door de EU van een lening voor een wapenfonds van € 150 miljard, Security Action for Europe (SAFE) genaamd, toonde een serieuze aanzet voor een vijfjarig herbewapeningsplan. Tegelijkertijd verhogen landen hun defensie uitgaven om te voldoen aan de verplichting – en overtreffen deze zelfs vaker - van de militaire NAVO-alliantie om 2% van het bruto binnenlands product aan defensie te besteden. Een niveau dat waarschijnlijk verder zal stijgen.

De nadruk van SAFE op Europese productie verklaart grotendeels waarom de aandelen van Europese defensie bedrijven tot nu toe zijn gestegen. Het staat EU-landen toe om van Brussel te lenen en uit te geven aan wapensystemen en -platforms via gezamenlijke aankopen, op voorwaarde dat minstens 65% van de waarde van de onderdelen afkomstig is van wapenbedrijven in de EU en specifieke buurlanden. Ook in de Europese industriële defensiestrategie³, die in maart 2024 werd gepubliceerd, wordt voorgesteld dat EU-landen tegen 2030 minstens 50% van hun defensiebehoeften bij EU-contractanten moeten kopen, oplopend tot 60% tegen 2035.

Maar dan moet er nog steeds veel elders worden gekocht, vooral omdat veel Europese landen al voornamelijk in eigen land kopen, volgens analyse van de economische denktank Bruegel⁴ die afwijkt van de cijfers van de EU zelf. De invoer bedroeg bijvoorbeeld minder dan 2% van de Franse uitgaven voor defensiemateriaal in 2023 en minder dan 4% van die van Duitsland, hoewel de invoer van Polen bijna 18% bedroeg (zie grafiek).

Invoer als aandeel van defensieaankopen in bepaalde Europese landen

Bron: Bruegel-berekeningen, per 4 juli 2024.

Amerikaanse fabrikanten groeien het snelst

Of het nu komt door de militaire behoeften van de VS of door import uit Europa en elders, de Amerikaanse defensieproducenten groeien momenteel het snelst. In 2023 zagen de 41 Amerikaanse bedrijven in de top 100 van wapenproducenten hun inkomsten stijgen met 2,5% volgens SIPRI⁵. Toch stegen de inkomsten van de 21 Europese bedrijven in de top 100 met slechts 0,2%⁶, de kleinste stijging in welke wereldregio dan ook. Aan de beleggerskant heeft dit alles defensiebedrijven liquider gemaakt dan ze vroeger waren, ook al zijn sommige bedrijven nog steeds behoorlijk illiquide en sterk volatiel⁷.

Europese strijdkrachten hebben misschien weinig andere keuze dan Amerikaanse wapens te kopen als ze de meest moderne en capabele militaire uitrusting willen. Dat komt omdat de VS de investeringen in onderzoek en ontwikkeling de afgelopen decennia op peil heeft gehouden, terwijl deze in Europa zijn afgenomen.

Ter ondersteuning van zijn defensietechnologie bedroeg het Amerikaanse budget voor onderzoek, ontwikkeling, testen en evaluatie in 2022 in totaal 118,7 miljard dollar.⁸ Daarentegen daalden de Europese uitgaven voor onderzoek en technologie in 2023 met 200 miljoen euro, volgens gegevens van het Europees Defensieagentschap.

Rendementvergelijking¹⁴

Bron: Morningstar, per 31 mei 2025. In het verleden behaalde resultaten voorspellen geen toekomstige rendementen. De ETF werd gelanceerd op 31 maart 2023.
*Perioden korter dan één jaar geven de cumulatieve prestaties weer.
**Perioden langer dan één jaar zijn op jaarbasis.

Hoewel er in Europa en elders een wapenwedloop aan de gang is, brengt investeren een zeker politiek risico met zich mee, naast de specifieke inherente financiële en operationele onzekerheden van de sector. Als de oorlog in Oekraïne dit jaar zou eindigen, hoe onwaarschijnlijk dat ook lijkt, zouden EU-landen hun militaire ambities kunnen inperken, wat zou leiden tot dalingen in de aandelen van Europese defensiebedrijven. Het kan daarom verstandig zijn om uw holdings internationaal te spreiden, in plaats van alleen maar Europese aandelen te kopen.