Nucleaire energie: sciencefiction die tot leven komt

Doorbraken op het gebied van kernfusie vestigen de aandacht op een over het hoofd gezien element van de toekomstige CO₂-vrije energiemix.

Toen de wetenschappers van het Lawrence Livermore National Laboratory in december 2022 bevestigden dat zij energiewinst hadden geboekt door middel van een kernfusiereactie¹, schreven zij geschiedenis. Deze doorbraak vestigde de aandacht op een technologie die het potentieel heeft om vrijwel onbeperkt CO₂-vrije energie te leveren.

Zodra een kernfusiereactor op het elektriciteitsnetwerk wordt aangesloten, wat nog minstens een decennium duurt, zou dit het streven naar een CO₂-vrije economie kunnen veranderen. Maar ook technologische ontwikkelingen op kortere termijn leiden tot een nieuw tijdperk van veiligere, goedkopere en vaker gebruikte kernenergie.

Nu de wereld dringend op zoek is naar manieren om de elektriciteitsproductie CO₂-vrij te maken, leiden deze ontwikkelingen tot een renaissance voor de nucleaire sector. Kernenergie wordt nu gezien als een deel van de oplossing voor een CO₂-vrije economie, die een basislast aan stroom levert om hernieuwbare energiebronnen te compenseren wanneer de wind niet waait en de zon niet schijnt.

Hoewel kernfusie waarschijnlijk niet snel van invloed zal zijn op de winstgevendheid van de uraniummijnen en bedrijven die nucleaire technologieën ontwikkelen, zien hun vooruitzichten er duidelijk rooskleuriger uit.

Deel van de CO₂-vrije energiemix

De EU heeft in 2022 besloten kernenergie op te nemen in de taxonomie van duurzame activiteiten, waarmee er in feite groen licht is gegeven voor opname in de Europese energiemix. Op basis van deze ontwikkeling hebben Europese landen als Frankrijk en Nederland plannen voor nieuwe kerncentrales. Zo ook de twee grootste ontwikkelingslanden: China en India.

Om te zien waarom hoeven we alleen maar te kijken naar de kleine CO₂-voetafdruk van een kerncentrale. Zoals uit onderstaande grafiek blijkt, is deze vergelijkbaar met die van zonne- en windenergie en veel lager dan die van kolen-, olie- en gascentrales.

¹ Bron: Financial Times. https://www.ft.com/content/65e8f125-5985-4aa8-a027-0c9769e764ad

Veiliger en efficiënter

De sector wordt steeds veiliger en probeert de rampen van Tsjernobyl in 1986 en Fukushima in 2011 achter zich te laten, hoewel veel van de oudere centrales nog in bedrijf zijn en er dus risico's blijven bestaan. De nieuwe reactoren met vloeistofkoeling en gaskoeling zijn veiliger dan hun watergekoelde voorgangers. Bovendien verkorten nieuwe methoden om kernafval te verwerken de tijd dat het gevaarlijk radioactief is.

Kernenergie wordt ook steeds flexibeler en goedkoper. Kleine modulaire reactoren kunnen bijvoorbeeld in een fabriek worden gebouwd en vervolgens ter plaatse in elkaar worden gezet. Door de veel lagere bouwkosten wordt kernenergie betaalbaarder.

Ondanks al deze ontwikkelingen wordt kernenergie vaak over het hoofd gezien door beleggers in hernieuwbare energie. Dat zal waarschijnlijk veranderen nu er nieuwe centrales worden gebouwd en verdere doorbraken in de wonderbaarlijke wetenschap van kernfusie de aandacht vestigen op de mogelijkheden ervan.