Reclame

Zeldzame aardmetalen in de schijnwerpers door strijd VS en China om aanbod

11 november 2025

Martijn Rozemuller

CEO – Europe

Aangezien de 17 zeldzame aardmetalen centraal staan in de geopolitieke concurrentie, kunnen de delvers van deze grondstoffen hiervan profiteren.

Toen de VS en China eind oktober een handelsbestand van een jaar overeenkwamen, stond een groep van 17 grondstoffen, bekend als zeldzame aardmetalen, aan de basis van hun overeenkomst. China stemde ermee in om de exportcontroles¹ op deze mineralen die cruciaal zijn geworden voor technologische toepassingen op het gebied van elektronica, groene energie en defensie uit te stellen.

Door een kenmerkend lange termijnstrategie te hanteren, heeft China de industrie gedomineerd en beheerst het meer dan 90% van de productie en verwerking. Al in 1987 verklaarde de toenmalige Chinese leider Deng Xiaoping: “Het Midden-Oosten heeft olie, China heeft zeldzame aardmetalen”².

In de decennia daarna zijn zeldzame aardmetalen essentieel geworden voor de zich ontwikkelende wereldeconomie. Ze zijn cruciaal voor diverse toepassingen zoals elektrische voertuigen, windturbines, robotica, drones en gevechtsvliegtuigen³. Het is eerlijk om te zeggen dat ze de kern vormen van economische en militaire concurrentie tussen landen.

Wat zijn zeldzame aardmetalen?

De naam zeldzame aarde is een onjuiste benaming, omdat deze glanzende zilverwitte zachte zware metalen relatief overvloedig zijn. Maar de 15 lanthanide-elementen, samen met scandium en yttrium, komen alleen voor in verbindingen, in plaats van als zuivere metalen, die moeilijk te isoleren en te zuiveren zijn. Het raffineren ervan is complex en milieugevoelig.

Terwijl de VS en Europa ruwe aardmetalen vele jaren als een bijkomstigheid behandelden, deed de Chinese verwerkende industrie elke concurrentie teniet. In de afgelopen jaren is dat steeds problematischer geworden voor andere landen, omdat zeldzame aardmetalen essentieel zijn voor de groeiende elektrificatie van de wereldeconomie in verband met kunstmatige intelligentie en de energietransitie.

Net zoals China zeldzame aardmetalen heeft willen bewapenen voor geopolitieke middelen, zo proberen de VS en anderen dringend de wurggreep van het land op het aanbod te doorbreken. In 2025 introduceerde China nieuwe licentieregels voor de export van zeldzame aardmetalen in het kader van de Amerikaanse controles op geavanceerde halfgeleiderchips⁵. De wapenstilstand van oktober schortte deze controles op⁶ , maar niet voordat de VS, de EU en andere landen begonnen waren met de invoering van maatregelen om het aanbod van elders te stimuleren.

Het beleggingsverhaal

De wereldwijde honger naar investeringen in zeldzame aardmetalen is toegenomen omdat deze metalen nu op het snijvlak van nationale veiligheid, schone energie en industrieel beleid staan. Overheden in de VS, Europa, Japan en Australië bewegen zich snel om toeleveringsketens veilig te stellen door middel van directe financiering, belastingprikkels en aankoopgaranties. Zo verwierf het Amerikaanse ministerie van Defensie in juli een belang van 15% in MP Materials, de grootste Amerikaanse producent van zeldzame aardmetalen⁷.

Beleggers zien een gestaag groeiende vraag naar zeldzame aardmetalen, ondersteund door het overheidsbeleid. Ze vormen een essentieel onderdeel van AI-hardware en schone energietechnologieën zoals energieopslag, windenergie en elektrische voertuigen (EV's), evenals geavanceerde verdedigingssystemen, waaronder het F-35 gevechtsvliegtuig (zie onderstaande grafieken).

Vraag naar zeldzame aardmetalen (kt)

Scenario van Aangekondigde Toezeggingen

Gegevens. (2025). Gegevensset kritieke mineralen - Gegevensproduct - IEA.

Bron: Venditti, B. (2025, 20 juli). Begrijpen hoe zeldzame aardelementen de Amerikaanse defensie aandrijven. Visual Capitalist.

Diversifiëren om risico te spreiden

Maar investeren in zeldzame aardmijnbouwbedrijven en andere bedrijven in de toeleveringsketen blijft onderhevig aan een reeks risico's, of het nu gaat om geopolitiek, handelsverstoringen, hernieuwde exportbeperkingen of politieke instabiliteit in belangrijke producerende landen. Bovendien is er een risico op de uitvoering van projecten, aangezien sommige bedrijven in de sector afhankelijk kunnen zijn van onbewezen technologieën, complexe vergunningsprocessen en duurzame overheidssteun.

¹ Jackson, L. (30 oktober 2025). VS krijgt vrijstelling voor zeldzame aardmetalen van China, maar geen terugkeer. Reuters https://www.reuters.com/sustainability/climate-energy/china-agrees-one-year-rare-earth-export-deal-issue-settled-says-trump-2025-10-30/

² Financiële tijden. (19 september 2023). Kan Europa groen worden zonder de zeldzame aardmetalen van China? Opgehaald uit https://ig.ft.com/rare-earths/

³ SFA (Oxford). Kritische mineralen en magneten 2025, van https://www.sfa-oxford.com/knowledge-and-insights/critical-minerals-in-low-carbon-and-future-technologies/critical-minerals-in-magnets/

⁵ Baskaran, G. 2025; de nieuwe beperkingen van China op zeldzame aardelementen en magneten bedreigen de toeleveringsketens van de Amerikaanse defensie. Centrum voor strategische & internationale studies. https://www.csis.org/analysis/chinas-new-rare-earth-and-magnet-restrictions-threat-us-defense-supply-chains

⁶ CNBC. (30 oktober 2025). Voorraad zeldzame aardmetalen: China stelt de exportcontroles uit na de top tussen Trump en Xi. https://www.cnbc.com/2025/10/30/rare-earths-stocks-china-delays-export-controls-after-trump-xi-summit.html

⁷ MP Materials Corp. (2025, 10 juli). MP Materials kondigt een transformerende publiek-private samenwerking aan met het ministerie van Defensie om de onafhankelijkheid van zeldzame aardmagneten in de VS te versnellen. Opgehaald uit https://mpmaterials.com/news/mp-materials-announces-transformational-public-private-partnership-with-the-department-of-defense-to-accelerate-u-s-rare-earth-magnet-independence/

BELANGRIJKE INFORMATIE

Dit is marketingcommunicatie. Gelieve het prospectus van de UCITS en de KID/KIID te raadplegen voordat u een definitieve beleggingsbeslissing neemt. Deze documenten zijn beschikbaar in het Engels en de KID's/KIID's in de lokale talen en zijn gratis verkrijgbaar op www.vaneck.com, van VanEck Asset Management B.V. (de “beheermaatschappij”) of, indien van toepassing, van het betreffende Facilitair kantoor in uw land.

Voor beleggers in Zwitserland: VanEck Switzerland AG, met hoofdkantoor in Genferstrasse 21, 8002 Zurich, Zwitserland, is door de beheermaatschappij aangesteld als distributeur van VanEck-producten in Zwitserland. Een exemplaar van het meest recente prospectus, de statuten, het essentiële-informatiedocument, het jaarverslag en het halfjaarverslag kunt u vinden op onze website www.vaneck.com of kosteloos verkrijgen bij de vertegenwoordiger in Zwitserland: Zeidler Regulatory Services (Zwitserland) AG, Stadthausstrasse 14, CH-8400 Winterthur, Zwitserland. Zwitsers betaalkantoor: Helvetische Bank AG, Seefeldstrasse 215, CH-8008 Zürich.

Voor beleggers in het Verenigd Koninkrijk: Dit is een marketingcommunicatie gericht op door FCA gereguleerde financiële tussenpersonen. Particuliere klanten dienen niet te vertrouwen op de verstrekte informatie en dienen de hulp van een financiële intermediair in te roepen voor beleggingsadvies. VanEck Securities UK Limited (FRN: 1002854) is een aangestelde vertegenwoordiger van Sturgeon Ventures LLP (FRN: 452811), is geautoriseerd en gereguleerd door de Financial Conduct Authority (FCA) in het Verenigd Koninkrijk, om VanEck-producten te distribueren naar door de FCA gereguleerde financiële intermediairs en Wealth Managers.

Deze informatie is afkomstig van VanEck (Europe) GmbH, die geautoriseerd is als een beleggingsonderneming in de EER onder MiFID volgens de richtlijn betreffende markten voor financiële instrumenten ("MiFiD"). Het geregistreerde adres van VanEck (Europe) GmbH is Kreuznacher Str. 30, 60486 Frankfurt, Duitsland, en is door de beheermaatschappij aangesteld als distributeur van VanEck-producten in Europa. De beheermaatschappij is opgericht naar Nederlands recht en geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Dit materiaal is uitsluitend bedoeld als algemene en voorlopige informatie en mag niet worden opgevat als beleggings-, juridisch of fiscaal advies. VanEck (Europe) GmbH en de aan haar gelieerde bedrijven (samen "VanEck") aanvaarden geen aansprakelijkheid met betrekking tot een beleggings-, desinvesterings- of aanhoudingsbeslissing op basis van deze informatie. De visies en meningen die hier worden gegeven, zijn die van de auteur(s) en komen niet noodzakelijkerwijs overeen met die van VanEck. De meningen zijn actueel op de datum van publicatie en kunnen worden aangepast op basis van veranderende marktomstandigheden. Wij achten de informatie die afkomstig is van derden, betrouwbaar. Deze informatie is echter niet onafhankelijk gecontroleerd. De nauwkeurigheid en volledigheid ervan kunnen daarom niet worden gegarandeerd.

De indicatieve intrinsieke waarde (iNAV) van de UCITS is beschikbaar op Bloomberg. Voor meer informatie over de gereglementeerde markten waar de ETF is opgenomen, wordt verwezen naar het hoofdstuk Handelsinformatie op de ETF-pagina op www.vaneck.com. Beleggen in de ETF moet worden geïnterpreteerd als het verwerven van aandelen van de ETF en niet van de onderliggende bezittingen.

Beleggen brengt risico's met zich mee, waaronder mogelijk verlies van de hoofdsom. Beleggers moeten rechten van deelneming in de UCITS kopen en verkopen op de secundaire markt via een tussenpersoon (bijv. een broker) en kunnen gewoonlijk niet rechtstreeks aan de UCITS worden terugverkocht. Er kunnen makelaarskosten ontstaan. De aankoopprijs kan hoger zijn dan, of de verkoopprijs kan lager zijn dan de huidige intrinsieke waarde. De beheermaatschappij kan de marketing van de UCITS in een of meer rechtsgebieden beëindigen. De samenvatting van de rechten van beleggers is in het Engels beschikbaar op: summary-of-investor-rights_sept2025.pdf. Raadpleeg de ETF-woordenlijst | VanEck voor onbekende technische termen.

Niets in dit materiaal mag in welke vorm dan ook worden verveelvoudigd en er mag ook niet naar worden verwezen in andere publicaties zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van VanEck.

Belangrijke kennisgeving

Uitsluitend voor informatie- en advertentiedoeleinden.

Deze informatie is afkomstig van VanEck (Europe) GmbH. VanEck (Europe) GmbH is aangesteld als distributeur van VanEck-producten in Europa door VanEck Asset Management B.V., een beheermaatschappij onder Nederlands recht en geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM). VanEck (Europe) GmbH, met als vestigingsadres Kreuznacher Str. 30, 60486 Frankfurt, Duitsland, is een financiële dienstverlener die onder toezicht staat van BaFin, de Duitse toezichthouder voor de financiële markten. De informatie is uitsluitend bedoeld om beleggers te voorzien van algemene en voorlopige informatie en mag niet worden opgevat als beleggings-, juridisch of fiscaal advies. VanEck (Europe) GmbH en de aan VanEck (Europe) GmbH verbonden en gelieerde bedrijven (samen "VanEck") wijzen elke aansprakelijkheid van de hand met betrekking tot beslissingen die de belegger op basis van deze informatie neemt ten aanzien van het kopen, verkopen of aanhouden van beleggingen. De visies en meningen die hier worden gegeven, zijn die van de auteur(s) en komen niet noodzakelijkerwijs overeen met die van VanEck. De meningen zijn actueel op de datum van publicatie en kunnen worden aangepast op basis van veranderende marktomstandigheden. Bepaalde verklaringen in deze bijdrage kunnen ramingen, voorspellingen en andere op de toekomst gerichte verklaringen zijn die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Wij achten de informatie die afkomstig is van derden, betrouwbaar. Deze informatie is echter niet onafhankelijk gecontroleerd. De nauwkeurigheid en volledigheid ervan kunnen daarom niet worden gegarandeerd. Alle indices die worden vermeld, zijn maatstaven voor het vergelijken van algemene marktsectoren en rendementen. Het is niet mogelijk om rechtstreeks in een index te beleggen.

Alle rendementsgegevens hebben betrekking op het verleden en bieden geen garantie voor toekomstige resultaten. Beleggen brengt risico's met zich mee, waaronder mogelijk verlies van de hoofdsom. Lees het prospectus en de essentiële beleggersinformatie voordat u gaat beleggen.

Niets in dit materiaal mag in welke vorm dan ook worden verveelvoudigd en er mag ook niet naar worden verwezen in andere publicaties zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van VanEck.