Terwijl goud omhoogschiet, liggen de kansen in "betere, niet grotere" mijnbouwovernames

Dit zijn de maandelijkse inzichten van VanEck in de goudmarkt en de economie van Imaru Casanova, Portfolio Manager, met haar unieke kijk op mijnbouw en de voordelen van goud voor uw portefeuille.

Dit artikel heeft betrekking op marktontwikkelingen tot eind november 2025. Alle prestaties zijn vermeld in USD. Rendementen kunnen hoger of lager uitvallen als gevolg van valutaschommelingen.

Belangrijkste conclusies:

• In november steeg de goudprijs boven de $ 4.200 doordat de markten hun verwachtingen voor de rente snel aanpasten.
• Recordprijzen zorgen voor meer transactieactiviteit in de mijnbouwsector, waarbij discipline zwaarder weegt dan schaalgrootte.
• Sommige van de aantrekkelijkere kansen liggen misschien in gerichte, regionale consolidatie, niet in grote, complexe overnames.

Belangrijkste risico's:

• Goudprijzen kunnen volatiel zijn en zeer gevoelig voor verschuivingen in renteverwachtingen, inflatieverwachtingen en macrosentiment.
• Mijnbouwbedrijven worden geconfronteerd met operationele risico's, zoals kosteninflatie, productieonderbrekingen en onzekerheid over reserves.
• Geopolitieke, regelgevende en juridische factoren kunnen zowel de goudmarkten als de mijnbouwactiviteiten wezenlijk beïnvloeden.

Goud stijgt terwijl markten Fed-verwachtingen herprijzen

Goud bleef in november comfortabel rond de $4.000 zweven, zelfs toen de kans op een renteverlaging door de Fed in december vroeg in de maand afnam:¹. Maar zodra de markten een verlaging actief begonnen in te calculeren, steeg het goud. De impliciete waarschijnlijkheid van een renteverlaging in december steeg van 23% op 19 november naar 83% aan het einde van de maand en goud reageerde op een manier die overeenkomt met bepaalde historische patronen, hoewel dergelijke relaties niet altijd standhouden. Historisch gezien heeft goud soms geprofiteerd van de verwachting van lagere rentes, hoewel deze relatie niet altijd opgaat. In het verleden behaalde resultaten zijn geen betrouwbare indicator van toekomstige resultaten.

Op 28 november sloot goud op $ 4.239,43 per ounce, een winst van $ 236,52, ofwel 5,91%, voor de maand. En hoewel de aandelenmarkten probeerden te herstellen van hun dieptepunten, sloot de S&P 500 vrijwel vlak op 0,25%². Ondertussen eindigde goud de maand slechts $ 117 onder het hoogste niveau ooit van $ 4.356, en goudaandelen stegen net zo hard, aangezien zowel de MVGDX als de MVGDXJTR Index sterk stegen, waarbij MVGDX³ met 15,23% steeg en MVGDXJTR⁴ met 16,37%.

De hoop op renteverlagingen voedt een goudrally in november

Goud is bedoeld als fysiek goud, terwijl S&P 500 en NASDAQ indexen zijn, die andere kenmerken hebben. Het is niet mogelijk om rechtstreeks in een index te beleggen.

Recordprijzen voeden stijgende transactieactiviteit

Record goudprijzen zorgen voor meer transactieactiviteit in de mijnbouwsector. Sterke kasstroomgeneratie en verbeterde waarderingen geven bedrijven meer flexibiliteit om hun portefeuilles uit te breiden en te optimaliseren. In 2025 zag de sector een toename in de verkoop en aankoop van beleggingen, minderheidsbelangen in bedrijven in een eerder stadium en een stijging in fusies en overnames op bedrijfsniveau.

Senior producenten hebben zich over het algemeen gericht op het rationaliseren van hun portfolio, waarbij ze de sterke goud- en zilverprijzen hebben gebruikt om niet-kernbeleggingen tegen aantrekkelijke waarderingen af te stoten. In plaats van grootschalige overnames te doen, kiezen veel bedrijven voor kleinere investeringen in bedrijven in een eerder stadium om hun projectpijplijn voor de langere termijn te versterken. Er lijkt een voorkeur in de industrie te zijn: Intern gegenereerde, voorzichtig gefaseerde groei financieren met operationele cashflow in plaats van overnames met een hoger risico waarvoor vaak eigen vermogen moet worden uitgegeven, vooral in een tijd waarin de aandelen van veel bedrijven nog steeds tegen historisch lage waarderingen worden verhandeld. Als gevolg daarvan lijken veel bedrijven in de sector een meer gedisciplineerde en selectieve aanpak te hanteren bij fusies en overnames.

Waarom schaal alleen geen waarde creëert

Schaalgrootte vertaalt zich niet altijd in meer waarde in de goudmijnindustrie, en in sommige gevallen kan een te grote omvang extra uitdagingen met zich meebrengen. Bedrijven willen niet groeien omwille van de groei. Ze willen waarde creëren door de kosten te verlagen, de levensduur van de mijn te verlengen, het rendement op geïnvesteerd kapitaal te verbeteren en de operationele risico's te verminderen. Dit alles bereiken is geen geringe taak. Mijnbouwers hebben moeite om beleggingen van voldoende omvang en kwaliteit te vinden om de aanzienlijke overnamepremies te rechtvaardigen die verkopers verwachten in een omgeving met hoge goudprijzen. Deze realiteit helpt verklaren waarom de fusies en overnames tijdens deze cyclus niet zo snel zijn gegaan als velen hadden verwacht.

Er lijken zich overal ter wereld kansen voor te doen voor zinvolle regionale consolidatie, en dit zijn meestal de soorten transacties die strategisch het meest zinvol zijn. Mijnbouwactiviteiten kunnen aanzienlijk profiteren van synergieën die ontstaan wanneer meerdere beleggingen als één district, hub of complex opereren - door het delen van kritieke infrastructuur, apparatuur, arbeidskrachten, leiderschap en technisch talent, toeleveringsketens en nationale of regionale expertise, naast andere voordelen.

Integratierisico's: Lessen uit eerdere consolidaties

Zelfs de meest voor de hand liggende consolidatiemogelijkheden brengen aanzienlijke risico's met zich mee. Denk eens aan de uitdagingen waarmee Barrick Mining werd geconfronteerd toen het zijn beleggingen in Nevada integreerde met die van Newmont om de joint venture Nevada Gold Mines op te richten, het grootste goudmijncomplex ter wereld. Deze combinatie was duidelijk noodzakelijk, maar toch duurde het jaren om de activiteiten volledig te integreren, te optimaliseren en af te stemmen. Deze beleggingen lagen niet ver uit elkaar: Ze bevonden zich in hetzelfde land, dezelfde staat en dicht bij elkaar – volgroeide operaties van de twee grootste goudmijnbedrijven ter wereld toen de JV in 2019 werd opgericht.

De uitdagingen op het gebied van integratie worden nog groter als de activiteiten verschillen op het gebied van geologie, mijnbouw en verwerkingsmethoden. Deze uitdagingen kunnen complexer worden wanneer de activiteiten verspreid zijn over landen of continenten die verschillen in taal, mate van betrokkenheid van de overheid en de gemeenschap, mijnbouwcodes, regelgevende omgevingen, arbeidswetten en werk- en veiligheidsculturen. Voeg daar de complexiteit van een goede due diligence aan toe en de risico's nemen snel toe. Is de omvang en kwaliteit van de mijn echt zoals de verkoper beweert? Is de haalbaarheidsstudie die aan de basis ligt van de waardering voldoende technisch en economisch grondig uitgevoerd? Hebben jaren van onderinvestering of wanbeheer de activiteiten, infrastructuur of relaties met de gemeenschap aangetast? De lijst gaat maar door.

Het kopen van een mijnbouwbelegging is totaal anders dan het kopen van een fabriek die gewoon meer produceert van wat een bedrijf al maakt; het brengt veel grotere uitdagingen met zich mee. Daarom moeten bedrijven elke transactie zorgvuldig evalueren en deze welbekende risico's afwegen tegen de synergieën en verbeteringen die ze verwachten te bereiken. Het analyseren van de meest gebruikelijke bronnen van fusie- en overnamesynergieën laat zien hoe complex het kan zijn om de mogelijke waardevermeerdering te bepalen.

Soorten synergieën en waarom ze moeilijk te realiseren zijn

Operationele synergieën

• Schaalvoordelen: De vaste kosten spreiden, de onderhandelingspositie met leveranciers verbeteren en de bedrijfskosten per eenheid verlagen.
• Schaalvoordelen: Delen van infrastructuur, technische expertise en apparatuur.
• Eliminatie van duplicatie: Het consolideren van overlappende functies (HR, financiën, IT), het verminderen van overhead en overtollige capaciteit in fabrieken of logistiek.

Financiële synergieën

• Lagere kapitaalkosten: Grotere, meer gediversifieerde balansen zorgen vaak voor goedkopere schulden en betere financieringsvoorwaarden.
• Belastingvoordelen: Gebruik maken van overgedragen verliezen, herwaarderingen van beleggingen en structurele belastingbesparingen.
• Geoptimaliseerde kapitaalallocatie: Overtollig geld van één bedrijf kan worden ingezet voor andere kansen met een hoger rendement.

Strategische synergieën

• Verhoogde marktmacht: Grotere marktkapitalisatie, liquiditeit, bredere beleggersbasis en het vermogen om mee te doen aan grotere transacties.
• Diversificatievoordelen: Inkomsten gegenereerd uit meerdere mijnen, waardoor er meer flexibiliteit is bij het behalen van bedrijfsbrede doelstellingen.
• Verbeterde innovatie: Gecombineerde R&D-teams, gedeelde IP en uniforme technologieplatforms stimuleren productiviteitsverbeteringen en exploratiesuccessen.
• Talentversterking: Sterkere portefeuille en beter vermogen om talent aan te trekken, te behouden en te ontwikkelen.

Hoewel deze voorbeelden overtuigend klinken en op papier vaak eenvoudig lijken, leveren veel transacties uiteindelijk niet de beloofde synergieën op. Veelvoorkomende valkuilen zijn onder andere overschatte kostenbesparingen of productiviteitswinsten, onrealistische integratie- of ontwikkelingstijden, een verkeerde culturele afstemming, verlies van belangrijk personeel, complexe systeem- en procesintegratieproblemen en belemmeringen op het gebied van regelgeving, arbeid of gemeenschap.

Wanneer uit elkaar gaan meer waarde creëert

Het opsplitsen van een bedrijf door middel van een spin-off, splitsing of afstoting is vaak het spiegelbeeld van een fusie. De vooronderstelling is dat de kosten van complexiteit zwaarder wegen dan de voordelen van het bij elkaar houden van activa. Een vereenvoudigde structuur kan verschillende voordelen opleveren:

• Scherpere managementfocus op een kernportefeuille van activa, waardoor nieuwe optimalisatiekansen worden ontsloten.
• Leiderschapsvaardigheden beter afstemmen op de specifieke behoeften van elk bedrijf.
• Meer transparantie en duidelijkheid bij het vaststellen van rendementsdoelen, samen met een sterker eigenaarschap en verantwoordelijkheid voor het bereiken ervan.
• Efficiëntere toewijzing van kapitaal en technische expertise, daar waar het de meeste waarde creëert.
• Verbeterde waarderingstransparantie, omdat beleggers het bedrijfsmodel en risicoprofiel van een gestroomlijnde entiteit gemakkelijker kunnen beoordelen.
• Potentiële herwaardering van de markt, waarbij activa van hogere kwaliteit niet langer gebukt gaan onder zwakkere, riskantere of slecht presterende segmenten.
• Een bredere investeerdersbasis, aangezien het nieuwe onafhankelijke bedrijf aan de criteria van een grotere groep investeerders kan voldoen.
• Verbeterde groeivooruitzichten, doordat een meer gefocust bedrijf een geconcentreerde reeks kansen kan nastreven met een groter effect op het algehele rendement.

De meeste bedrijven beloven aanzienlijke synergieën en waardecreatie bij het aankondigen van transacties, maar slechts enkelen volgen of publiceren de werkelijke winst in de daaropvolgende jaren. Dit gebrek aan transparantie maakt het voor de markt moeilijk om de werkelijke economische impact van een fusie of opsplitsing in te schatten, wat het scepticisme begrijpelijkerwijs aanwakkert.

Ons Perspectief

Wij evalueren elke transactie nauwkeurig en beoordelen zowel de potentiële synergieën als de waarschijnlijkheid dat deze gerealiseerd kunnen worden. Wegen de verwachte voordelen echt op tegen de risico's? Worden we voldoende gecompenseerd voor eventuele extra risico's, of laten we waarde liggen? Vervolgens controleren we de financiële, operationele en aandelenkoersrendementen van de pro forma entiteiten om te zien hoe succesvol deze transacties uiteindelijk zijn.

Onze analyse suggereert dat consolidatie een belangrijke rol kan spelen bij het aanpakken van de structurele uitdagingen binnen de goudmijnsector. De industrie blijft sterk gefragmenteerd, en toch heeft slechts een beperkt aantal groepen wereldwijd de bewezen capaciteit om mijnen te vinden, te ontwikkelen, te bouwen en te exploiteren volgens de hoogste normen. In zo'n complex bedrijf is de schaarste aan topmanagement een echt structureel risico; slecht leiderschap vernietigt waarde in elke fase van de mijnbouwcyclus.

Voor aandelenbeleggers kan effectief vermogensbeheer de zichtbaarheid en kwaliteit van bedrijven binnen het belegbare universum verbeteren. Dit kan het effectiefst worden bereikt in de small-cap en mid-tier sector, waar kansen om synergieën te benutten, vooral tussen geografisch dicht bij elkaar gelegen activiteiten, het meest aantrekkelijk kunnen zijn.

We zien ook natuurlijke grenzen aan schaalbaarheid in deze industrie. Zelfs uitzonderlijke teams kunnen hun focus verliezen als organisaties te groot worden en het talent overbelast raakt, wat uiteindelijk ten koste gaat van het rendement. In de mijnbouw is groter niet altijd beter, maar sterker zeker wel. De sector heeft te maken met een breed en voortdurend veranderend scala aan risico's, en waardecreatie op lange termijn hangt grotendeels af van het vermogen van het management om die risico's vanaf de ontdekking tot aan de productie te elimineren, te verminderen of te beheren.

Als u meer inzichten over Beleggen in goud wilt ontvangen, schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief.