Mijnbouw: een oplossing voor schone energie?

Op 5 augustus 2021 ondertekende de Amerikaanse president Joe Biden een uitvoeringsbesluit dat ertoe moet leiden dat in 2030 de helft van de verkochte nieuwe auto's op schone energie rijden. De Amerikaanse minister van Transport, Pete Buttigieg, benadrukte in een interview met CNBC dat "we er nu echt werk van moeten maken: de transportsector is de sector in onze economie met het grootste aandeel in de uitstoot van broeikasgassen, en auto's en vrachtwagens zijn daar voor groot deel voor verantwoordelijk."

Mineralen zoals lithium, nikkel, kobalt, mangaan, grafiet, zeldzame aardmetalen, koper, silicium en zilver spelen wereldwijd een cruciale rol in deze en andere maatregelen die moeten leiden tot CO₂-reductie. In discussies over dit onderwerp wordt dit aspect volgens ons vaak onderbelicht. De toepassingen en technologieën die nodig zijn voor de transitie naar schone energie en CO₂-reductie, zijn extreem mineraalintensief.

Mineralen die worden toepast in voertuigen

Mineralen die worden toegepast in technologieën voor het opwekken van energie

Bron: IEA.

Veel vraag naar zware metalen

Voor de productie van elektrische voertuigen (EV) zijn gemiddeld zes- tot achtmaal meer mineralen nodig dan voor de productie van conventionele voertuigen met verbrandingsmotor. Voor een EV is 60 tot 83 kg koper nodig en voor een conventionele auto slechts 15 kg. Voor één volledig elektrische bus is maar liefst 370 kg koper nodig. Volgens de U.S. Geological Survey zal de vraag naar koper voor EV's en de bijbehorende infrastructuur in 2030 zijn gestegen naar 2,6 à 3,2 miljoen ton, oftewel naar 13% tot 15% van het wereldwijde koperaanbod in 2020.

Afhankelijk van de toegepaste technologie kan de mineraalintensiteit van technologieën voor schone energie ertoe leiden dat de vraag vier- tot zesmaal hoger wordt. Voor een offshore windpark zijn dertienmaal meer minerale grondstoffen nodig dan voor een gasgestookte elektriciteitscentrale met een vergelijkbare capaciteit. Door agressieve maatregelen die het gebruik van schone energie moeten bevorderen, kan de vraag naar bijvoorbeeld kobalt, grafiet en lithium, in de komende tien jaar respectievelijk 21-, 25- en 42-maal zo groot worden.

Tegemoetkomen aan de vraag naar mineralen voor CO₂-reductie

Nu het tempo van de energietransitie blijft toenemen, begint het erop te lijken dat CO₂-reductie hard op weg is om de grootste afnemer van mineralen te worden. Dat betekent dat de wereldeconomie voor zijn energiebehoeften overgaat van een hoge mate van afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (steenkool, aardgas en ruwe olie) naar een hoge mate van afhankelijkheid van mineralen. De problemen aan de aanbodzijde kunnen hierdoor worden verergerd. Niet alleen kan het moeilijker worden voor producenten om vraag- en aanbodprognoses op elkaar af te stemmen, maar ook kan het lastig worden om toekomstige aanvoer van mineralen veilig te stellen.

In juni 2021 publiceerde het Witte Huis een rapport waarin de wereldwijde toeleveringsketen van enkele van deze mineralen werd omschreven als "nominaal verspreid, divers en uiterst vatbaar voor verstoringen". Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) is de winning en verwerking geografisch geconcentreerder dan bij traditionele energiebronnen, zoals olie en aardgas.

Top-3-landen op het gebied van winning en verwerking van enkele grondstoffen (2019)

Bron: IEA.

Mineralen die worden toegepast in technologieën voor het opwekken van energie: locatie, locatie, locatie

De geografische locaties waar de mineralen worden gewonnen die nodig zijn voor de energietransitie, brengen geopolitieke zorgen met zich mee. Ook is het verontrustend dat de drie grootste producenten verantwoordelijk zijn voor 50% tot 85% van het wereldwijde mineralenaanbod, waarbij het merendeel van deze mineralen in slechts één land worden verwerkt, namelijk China. In hetzelfde Witte Huis-rapport worden de federale overheid en lokale overheden dan ook oproepen om verantwoorde winning van mineralen in de VS te intensiveren. De ontwikkeling van projecten voor lithiummijnbouw in North Carolina is een voorbeeld van een initiatief om de binnenlandse winning van mineralen te bevorderen. North Carolina beschikt volgens het Witte Huis-rapport naar schatting over 3,6% van de bekende wereldlithiumreserve. Wat betreft de verwerking van mineralen kijkt de VS nog tegen grote achterstanden aan, ondanks initiatieven die onlangs zijn ontplooid om de verwerkingscapaciteit voor deze essentiële mineralen op te voeren.

Het veiligstellen van de aanvoer van mineralen heeft ook betrekking op de wijze waarop mineralen worden gewonnen. Zo hebben autofabrikanten grote stappen gezet om de transparantie te vergroten met betrekking tot hun toeleveringsketens en de herkomst van de materialen die ze gebruiken. Volgens een recent onderzoek van Drive Sustainability naar toeleveringsketens van de auto- en elektronicasector, kan massaverwerking in China van materialen zoals zink, bijdragen aan de vervuiling van water, grond en gewassen van lokale gemeenschappen en een serieus gevaar voor de plaatselijke volksgezondheid met zich meebrengen. Ullrich Gereke, hoofd Inkoopbeleid bij Volkswagen, zegt in reactie op het partnerschap dat het bedrijf onlangs is aangegaan met een wereldwijd opererende aanbieder van toeleveringsketenanalyses: "We moeten beter inzicht krijgen in de bronnen en leveranciers van grondstoffen in onze toeleveringsketen en in de mate waarin er verantwoord wordt gewerkt".

Profiteren van beleggingskansen die de energietransitie met zich meebrengt

De transitie naar schone energie is een keerpunt. De transitie creëert beleggingskansen voor de lange termijn binnen diverse sectoren die met deze transitie zijn verbonden. MP Materials en Piedmont Lithium zijn twee bedrijven in de mijnbouwsector die volgens ons goed zijn gepositioneerd om te profiteren van de transitie. Volgens de website van MP Materials exploiteert het bedrijf de enige locatie in Noord-Amerika met geïntegreerde winning en verwerking van zeldzame aardmetalen. Op de website van Piedmont Lithium lezen we dat het bedrijf doorgaat met de ontwikkeling van zijn volledig geïntegreerde binnenlandse lithiumactiviteiten in North Carolina.