Proces dozbrajania Europy otwiera globalne możliwości
13 czerwca 2025
Wydatki na obronność w Europie, które od czasu zakończenia zimnej wojny i upadku Związku Radzieckiego w 1991 r. utrzymywały się na niskim poziomie, odradzają się w obliczu trwającej już trzeci rok wojny w Ukrainie. Okres dominacji USA w ramach Pax Americana, który utrzymywał względny pokój, dobiega końca, a europejskie rządy nie mają innego wyboru, jak tylko się dozbroić.
Jednak Europa kupuje znaczne ilości broni za granicą. Według Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) europejski import broni wzrósł o 155% między 2015-2019 a 2020-20241. Nic dziwnego, że Ukraina znalazła się wśród 10 największych importerów amerykańskiej broni w tym ostatnim okresie, podobnie jak Wielka Brytania, Holandia i Norwegia.
Podczas gdy europejski przemysł obronny jest obecnie w fazie przygotowań, a jego przewidywany wzrost nie został jeszcze uwzględniony w danych retrospektywnych, rządy kontynentu kierują znaczne wydatki do dużych amerykańskich kontrahentów, którzy obecnie dysponują zdolnościami produkcyjnymi i technologią, której potrzebują. Dzieje się tak pomimo deklarowanego przez Unię Europejską preferowania zakupów broni w ramach bloku2. Warto zauważyć, że dla inwestorów w akcje spółek z sektora obronnego, koncentracja na akcjach z sektora obronnego może zwiększyć straty podczas zmian polityki lub negocjacji pokojowych, a rządowe zakazy eksportu lub sankcje mogą ograniczyć przychody spółki.
Rosnące wydatki na obronność w Europie
W maju UE ogłosiła utworzenie funduszu pożyczkowego na zbrojenia o wartości 150 miliardów euro, znanego pod nazwą Security Action for Europe (SAFE), pokazując, że poważnie podchodzi do pięcioletniego planu dozbrajania. Jednocześnie, kraje zwiększają wydatki z budżetów krajowych, aby spełnić i przekroczyć zobowiązanie sojuszu wojskowego NATO do wydawania 2% produktu krajowego brutto na obronę – poziom ten ma wkrótce wzrosnąć.
Nacisk SAFE na europejską produkcję w dużej mierze wyjaśnia, dlaczego akcje europejskich wykonawców z branży obronnej wzrosły. Umożliwia on krajom UE zaciąganie pożyczek w Brukseli i wydawanie środków na systemy i platformy uzbrojenia w drodze wspólnych zamówień, pod warunkiem, że co najmniej 65% wartości komponentów pochodzi od firm zbrojeniowych z UE i określonych krajów sąsiadujących. Podobnie, Europejska Strategia Przemysłu Obronnego3, opublikowana w marcu 2024 r., proponuje, aby kraje UE zapewniały co najmniej 50% swoich potrzeb obronnych od wykonawców z UE do 2030 r., zwiększając je do 60% do 2035 r.
Jednak nadal istnieje potrzeba zakupu znacznej ilości w innych krajach, zwłaszcza że wiele krajów europejskich już teraz dokonuje zakupów głównie na rynku krajowym, zgodnie z analizą think tanku Bruegel4, która różni się od danych przedstawionych przez UE. Przykładowo, import stanowił mniej niż 2% wydatków Francji na sprzęt obronny w 2023 r. i mniej niż 4% wydatków Niemiec, chociaż w przypadku Polski import stanowił prawie 18% (patrz wykres).
Udział importu w zamówieniach obronnych w wybranych krajach europejskich
Źródło: Obliczenia Bruegel, stan na 4 lipca 2024 r.
Producenci z USA rozwijają się najszybciej
Niezależnie od tego, czy wynika to z amerykańskich potrzeb wojskowych, czy z importu z Europy i innych krajów, amerykańscy producenci z branży obronnej rozwijają się obecnie najszybciej. Według SIPRI5,w 2023 r. przychody 41 amerykańskich firm spośród 100 największych producentów broni wzrosły o 2,5%. Jednak 21 europejskich firm z pierwszej setki zwiększyło przychody o zaledwie 0,2%6, co stanowi najmniejszy wzrost w skali świata. Po stronie inwestorów wszystko to sprawiło, że firmy obronne stały się bardziej płynne niż kiedyś, chociaż niektóre z nich są nadal dość niepłynne i bardzo zmienne7.
Europejskie siły zbrojne mogą nie mieć innego wyboru, jak tylko kupować amerykańską broń, jeśli chcą mieć najnowocześniejszy i najbardziej wydajny sprzęt wojskowy. Wynika to z faktu, że w ostatnich dziesięcioleciach Stany Zjednoczone utrzymały inwestycje w badania i rozwój, podczas gdy w Europie inwestycje te spadły.
W celu wsparcia technologii obronnej, amerykański budżet na tak zwane badania, rozwój, testy i ocenę wyniósł 118,7 miliarda dolarów w 2022 roku.8 Z kolei europejskie wydatki na badania i technologie spadły o 200 milionów euro w 2023 roku, zgodnie z danymi Europejskiej Agencji Obrony.
Argumenty za dywersyfikacją
Mimo to ceny akcji europejskich spółek zbrojeniowych gwałtownie wzrosły w oczekiwaniu na bezprecedensową ekspansję sektora zbrojeniowego na kontynencie. W ciągu pięciu miesięcy 2025 r. (do końca maja9) akcje niektórych europejskich producentów broni potroiły swoją wartość i są obecnie notowane przy wskaźniku cena/zysk (P/E) przekraczającym 100. Ten gwałtowny rozwój zwiększa również zmienność i ryzyko szybkich strat. Dla porównania cena funduszu VanEck Defense UCITS ETF, który posiada akcje 29 spółek10z ośmiu krajów, wzrosła o mniej niż połowę w ciągu pięciu miesięcy11do końca maja 2025 r. (i o ponad 70% w ciągu ostatnich 12 miesięcy) – nadal jest to znaczny wzrost, ale znacznie mniejszy niż w przypadku niektórych europejskich akcji spółek z sektora obronnego (choć przy znacznie mniejszej zmienności)12. ETF ma średni wskaźnik P/E na poziomie 30.13
Porównanie wyników14
| 1 miesiąc | 3 miesiące | Od początku roku | 1 rok | 2 lata | Od powstania funduszu | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| MarketVector™ Global Defense Industry Index | 7.71 | 35.87 | 48.87 | 71.11 | 60.93 | 58.12 |
| MSCI World Index | 5.92 | 2.10 | 4.95 | 13.72 | 19.17 | 17.97 |
Źródło: Morningstar, stan na 31 maja 2025 r. Wyniki osiągnięte w przeszłości nie pozwalają przewidzieć przyszłych zwrotów. Fundusz ETF został uruchomiony 31 marca 2023 r.
* Okresy krótsze niż jeden rok przedstawiają wyniki skumulowane.
** Okresy dłuższe niż jeden rok przelicza się na okresy roczne.
Podczas gdy w Europie i innych krajach trwa wyścig zbrojeń, inwestowanie wiąże się z pewnym ryzykiem politycznym, obok specyficznej dla branży niepewności finansowej i operacyjnej. Gdyby wojna na Ukrainie zakończyła się w tym roku, co wydaje się mało prawdopodobne, kraje UE mogłyby ograniczyć swoje ambicje wojskowe, co doprowadziłoby do spadków akcji europejskich firm zbrojeniowych. W związku z tym, rozsądne może być zdywersyfikowanie posiadanych akcji w skali międzynarodowej, a nie tylko kupowanie akcji europejskich.
1SIPRI TRENDS IN INTERNATIONAL ARMS TRANSFERS, 2024, opublikowane w marcu 2025 r.
2Instrument działań na rzecz bezpieczeństwa w Europie (SAFE), opublikowany w maju 2025 r. https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2025/05/27/safe-council-adopts-150-billion-boost-for-joint-procurement-on-european-security-and-defence/
3Europejska strategia przemysłowa w dziedzinie obronności, marzec 2025 r. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2024/762402/EPRS_BRI(2024)762402_EN.pdf
4Jaką rolę odgrywa import w europejskiej obronności? Bruegel, stan na dzień 4 lipca 2024 r.
5, 6THE SIPRI TOP 100 ARMSPRODUCING AND MILITARY SERVICES COMPANIES, 2023, opublikowane w grudniu 2024 r.
7Analiza VanEck, dane Bloomberg 1995-2025.
8Analiza wydatków Departamentu Obrony na badania i rozwój oraz badania, rozwój, testowanie i ewaluację w roku budżetowym 2022. Opublikowane w październiku 2024 r.
9Bloomberg, zamknięcie 30 maja 2025 r.
10Strona internetowa VanEck, skład portfela na dzień 30 maja 2025 r.
11Aby uzyskać więcej informacji, proszę odwiedzić stronę www.vaneck.com/ucits/dfns/
12VanEck, zamknięcie 30 maja 2025 r.
13VanEck, zamknięcie 30 maja 2025 r.
14MarketVector Index śledzi ogólne wyniki spółek obsługujących krajowy przemysł obronny. MSCI World to szeroki benchmark śledzący wyniki spółek z rynków rozwiniętych.
WAŻNE INFORMACJE
To jest komunikacja marketingowa. Przed podjęciem ostatecznych decyzji inwestycyjnych prosimy zapoznać się z prospektem emisyjnym UCITS oraz KID/KIID. Dokumenty te są dostępne w języku angielskim, a dokumenty zawierające kluczowe informacje dla inwestorów (KID/KIID) w językach lokalnych, i można je pobrać bezpłatnie ze strony www.vaneck.com od firmy VanEck Asset Management B.V. („Spółki zarządzającej”) lub, w stosownych przypadkach, od odpowiedniego wyznaczonego agenta koordynującego w Państwa kraju.
Dla inwestorów w Szwajcarii: Spółka VanEck Switzerland AG, zarejestrowana pod adresem Genferstrasse 21, 8002 Zurych, Szwajcaria, została wyznaczona na dystrybutora produktów VanEck w Szwajcarii przez pomiot zarządzający. Egzemplarz najnowszego prospektu emisyjnego, statut oraz kluczowe informacje dla inwestorów, raport roczny i półroczny można znaleźć na naszej stronie internetowej www.vaneck.com lub otrzymać bezpłatnie od przedstawiciela w Szwajcarii: Zeidler Regulatory Services (Switzerland) AG, Neustadtgasse 1a, 8400 Winterthur, Szwajcaria. Szwajcarski agent płatniczy: Helvetische Bank AG, Seefeldstrasse 215, CH-8008 Zürich.
Dla inwestorów w Wielkiej Brytanii: Jest to komunikat marketingowy skierowany do pośredników finansowych regulowanych przez FCA. Klienci detaliczni nie powinni polegać na żadnych dostarczonych informacjach i powinni zwrócić się o pomoc do pośrednika finansowego w celu uzyskania wszelkich wskazówek i porad inwestycyjnych. VanEck Securities UK Limited (FRN: 1002854) to wyznaczony pełnomocnik Sturgeon Ventures LLP (FRN: 452811), która jest upoważniona i regulowana przez Financial Conduct Authority (FCA) w Wielkiej Brytanii, do dystrybucji produktów VanEck wśród firm regulowanych przez FCA, takich jak pośrednicy finansowi i Menedżerowie Majątku.
Informacje te pochodzą od firmy VanEck (Europe) GmbH, która jest autoryzowana jako firma inwestycyjna EOG zgodnie z dyrektywą MiFID w sprawie rynków instrumentów finansowych ("MiFiD"). VanEck (Europe) GmbH ma siedzibę pod adresem Kreuznacher Str. 30, 60486 Frankfurt, Niemcy i została wyznaczona przez Spółkę Zarządzającą na dystrybutora produktów VanEck w Europie. Spółka zarządzająca została utworzona zgodnie z prawem holenderskim i zarejestrowana w holenderskim urzędzie ds. rynków finansowych (AFM).
Niniejszy materiał ma jedynie charakter ogólnych i wstępnych informacji i nie może być interpretowany jako porada inwestycyjna, prawna lub podatkowa. VanEck (Europe) GmbH oraz jego podmioty stowarzyszone i powiązane (razem „VanEck”) nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek decyzje inwestycyjne, dezinwestycyjne lub dotyczące wstrzymania inwestycji podjęte przez inwestora na podstawie tych informacji. Wyrażone poglądy i opinie są poglądami autora (autorów) i VanEck niekoniecznie musi je podzielać. Opinie są aktualne na dzień publikacji i mogą ulec zmianie w zależności od warunków rynkowych. Informacje dostarczane przez źródła zewnętrzne są uważane za wiarygodne. Nie zostały niezależnie zweryfikowane pod kątem dokładności ani kompletności i nie mogą być gwarantowane.
VanEck Defense UCITS ETF ("ETF") jest subfunduszem VanEck UCITS ETFs plc, otwartej parasolowej spółki inwestycyjnej o zmiennym kapitale z ograniczoną odpowiedzialnością między subfunduszami. ETF jest zarejestrowany w Centralnym Banku Irlandii, zarządzany pasywnie i odwzorowuje indeks akcji. Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat rynków regulowanych, na których notowany jest ETF, proszę zapoznać się z sekcją Informacje handlowe na stronie ETF pod adresem www.vaneck.com. Inwestowanie w ETF należy rozumieć jako nabywanie udziałów w ETF, a nie aktywów bazowych.
MarketVector™ Global Defense Industry Index stanowi wyłączną własność MarketVector Indexes GmbH (podmiotu w pełni zależnego od Van Eck Associates Corporation), który zawarł umowę z Solactive AG na prowadzenie i kalkulację Indeksu. Solactive AG dokłada wszelkich starań, aby zapewnić prawidłowe wyliczenie Indeksu. Niezależnie od swoich zobowiązań wobec MarketVector Indexes GmbH („MarketVector”) Solactive AG nie ma obowiązku informowania stron trzecich o błędach w Indeksie. ETF VanEck nie jest sponsorowany, wspierany ani promowany przez MarketVector ani jego udziały nie są sprzedawane przez MarketVector. Ponadto MarketVector nie składa żadnych oświadczeń dotyczących zasadności dokonywania inwestycji w ETF. Nie jest możliwe inwestowanie bezpośrednio w indeks.
Informacje MSCI mogą być wykorzystywane wyłącznie do użytku wewnętrznego, nie mogą być powielane ani rozpowszechniane w żadnej formie czy też wykorzystywane jako podstawa lub składnik jakichkolwiek instrumentów finansowych, produktów lub indeksów. Informacje MSCI nie stanowią porady inwestycyjnej ani rekomendacji do podjęcia (lub powstrzymania się od podjęcia) jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej i nie można się na nich opierać jako na takich. Historyczne dane i analizy nie powinny być traktowane jako założenia, podstawy lub gwarancje analiz czy prognoz przyszłych wyników. Informacje MSCI są udostępniane zgodnie z zasadą „tak jak jest” i użytkownik tych informacji ponosi pełne ryzyko związane z ich wykorzystaniem. MSCI, każdy jego podmiot stowarzyszony oraz każda inna osoba zaangażowana lub związana z opracowywaniem, przetwarzaniem lub tworzeniem informacji MSCI (łącznie jako „Strony MSCI”) jednoznacznie wyłączają zapewnienia czy gwarancje (w tym, bez ograniczeń, gwarancje zapewnienia oryginalności, dokładności, kompletności, aktualności, nienaruszalności, przydatności handlowej i przydatności do określonego celu) w odniesieniu do tych informacji. Nie ograniczając któregokolwiek z powyższych postanowień, żadna ze Stron MSCI nie ponosi odpowiedzialności z tytułu jakichkolwiek szkód bezpośrednich, pośrednich, szczególnych, przypadkowych, wtórnych (w tym, bez ograniczeń, za utracone zyski), odszkodowań retorsyjnych lub szkód innego rodzaju. Nie jest możliwe inwestowanie bezpośrednio w indeks.
Inwestowanie jest obarczone ryzykiem, w tym ryzykiem możliwej utraty kapitału. Inwestorzy muszą kupować i sprzedawać jednostki UCITS na rynku wtórnym przez pośrednika (np. brokera) i zazwyczaj jednostki te nie mogą być sprzedane bezpośrednio z powrotem do UCITS. Mogą zostać naliczone opłaty maklerskie. Cena kupna może być wyższa lub cena sprzedaży może być niższa niż bieżąca wartość aktywów netto. Spółka zarządzająca może zakończyć marketing UCITS w jednej lub kilku jurysdykcjach. Podsumowanie praw inwestorów jest dostępne w języku angielskim pod adresem: complaints-procedure.pdf (vaneck.com). W przypadku nieznanych terminów technicznych prosimy zapoznać się z ETF Glossary | VanEck.
Żadna część tego materiału nie może być powielana w jakiejkolwiek formie ani przywoływana w jakiejkolwiek innej publikacji bez wyraźnej pisemnej zgody VanEck.
© VanEck (Europe) GmbH ©VanEck Switzerland AG © VanEck Securities UK Limited
Istotne oświadczenia
Wyłącznie do celów informacyjnych i reklamowych.
Niniejsze informacje zostały opracowane przez VanEck (Europe) GmbH, który został wyznaczony na dystrybutora produktów VanEck w Europie przez podmiot zarządzający VanEck Asset Management B.V., założony zgodnie z prawem holenderskim i zarejestrowany w Holenderskim Urzędzie ds. Rynków Finansowych (AFM). VanEck (Europe) GmbH z siedzibą przy Kreuznacher Str. 30, 60486 Frankfurt, Niemcy, jest dostawcą usług finansowych podlegającym regulacji Federalnego Urzędu Nadzoru Finansowego w Niemczech (BaFin). Informacje te mają na celu jedynie dostarczenie inwestorom ogólnych i wstępnych danych i nie mogą być interpretowane jako porady o charakterze inwestycyjnym, prawnym czy podatkowym. Inwestorzy powinni skorzystać z profesjonalnego doradztwa w odniesieniu do ich konkretnych okoliczności i obszaru działania. VanEck (Europe) GmbH oraz jego podmioty stowarzyszone i powiązane (razem „VanEck”) nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek decyzje inwestycyjne, dezinwestycyjne lub dotyczące wstrzymania inwestycji podjęte przez inwestora na podstawie tych informacji. Wyrażone poglądy i opinie są poglądami autora (autorów) i VanEck niekoniecznie musi je podzielać. Opinie są aktualne na dzień publikacji i mogą ulec zmianie w zależności od warunków rynkowych. Niektóre zawarte tu opinie mogą stanowić jedynie projekcje, prognozy i inne stwierdzenia dotyczące przyszłości, które nie odzwierciedlają rzeczywistych wyników. Informacje pochodzące ze źródeł trzecich uważa się za wiarygodne, ale nie zostały one poddane niezależnej weryfikacji, a więc nie można zagwarantować ich dokładności ani kompletności. Wszystkie wymienione wskaźniki odnoszą się do sektorów wspólnego rynku i ich wyników. Nie jest możliwe inwestowanie bezpośrednio w indeks.
Podane wyniki bazują na danych historycznych i nie gwarantują osiągnięcia identycznych wartości w przyszłości. Inwestowanie jest obarczone ryzykiem, w tym możliwą utratą kapitału. Przed dokonaniem inwestycji w fundusz należy zapoznać się z Prospektem oraz Kluczowymi informacjami dla inwestorów.
Żadna część tego materiału nie może być powielana w jakiejkolwiek formie ani przywoływana w innych publikacjach bez pisemnej zgody VanEck.
© VanEck (Europe) GmbH
Related Insights
Related Insights
25 czerwca 2025
17 kwietnia 2025
25 czerwca 2025
17 kwietnia 2025