ETF 102: de achtergronden van het creatie- en terugkoopproces voor ETFs

Hoewel het creëren en terugkopen van ETF-aandelen voor de meeste beleggers grotendeels achter de schermen plaatsvindt, is het proces een specifiek kenmerk van de ETF-structuur.

ETF 101: de basisprincipes
ETF 102: de achtergronden van het creatie- en terugkoopproces voor ETFs
ETF 103: past deze ETF in uw portefeuille?
ETF 104: optimaal rendement halen uit uw ETF-transacties
ETF 105: efficiënt toegang tot obligatiemarkten via vastrentende ETFs

Voorbereiding

Laten we eerst de verschillen tussen de secundaire en primaire markten voor ETF-aandelen bespreken.

De secundaire markt, die de algemeen erkende effectenbeurzen omvat, is de plek waar beleggers bestaande aandelen van ETFs kopen en verkopen. Als u bijvoorbeeld 2000 aandelen van een ETF wilt kopen, plaatst u normaliter een order via uw beleggingsrekening en koopt u deze aandelen tegen de marktprijs van andere verkopers op de secundaire markt.

De primaire markt verwijst naar de plaats waar ETF-aandelen in grote vastgestelde eenheden worden gecreëerd en teruggekocht. Deze markt biedt een aanvullende 'laag' of bron van liquiditeit die toegankelijk is voor het plaatsen van grote orders of in geval de vraag groter is dan het aanbod (of andersom) op de secundaire markt. Doorgaans handelen grote financiële instellingen, geautoriseerde deelnemers en market makers¹ op de primaire markt. Market makers kopen en verkopen ETF-aandelen op de secundaire markt om liquiditeit te bieden en kunnen ook als geautoriseerde deelnemers optreden.

Geautoriseerde deelnemers

Geautoriseerde deelnemers zijn een belangrijk onderdeel van het creatie- en terugkoopproces. Om nieuwe passief beheerde ETF-aandelen te maken verwerft de geautoriseerde deelnemer in het algemeen aandelen in alle onderliggende effecten waaruit de ETF bestaat, in dezelfde verhoudingen als de index van het fonds. Om nieuwe ETF-aandelen te creëren levert de geautoriseerde deelnemer alle onderliggende effecten waaruit de ETF bestaat of het gelijkwaardige geldbedrag en ontvangt in ruil daarvoor aandelen van de ETF in aantallen die creatie-eenheden worden genoemd. De geautoriseerde deelnemer verkoopt deze ETF-aandelen op de secundaire markt. Door het aanvullende aanbod van aandelen wordt de koers van de ETF weer in overeenstemming met de IW gebracht².

Zorgvuldig uitgevoerde creaties

Als er onvoldoende ETF-aandelen beschikbaar zijn op de secundaire markt om te voldoen aan de vraag, kan het gebeuren dat een ETF met een agio wordt verhandeld (de huidige marktprijs is hoger dan de IW). Als dit gebeurt, kan een geautoriseerde deelnemer ingrijpen en nieuwe aandelen creëren.

Om nieuwe passief beheerde ETF-aandelen te maken verwerft de geautoriseerde deelnemer in het algemeen aandelen in alle onderliggende effecten waaruit de ETF bestaat, in dezelfde verhoudingen als de index van het fonds. De geautoriseerde deelnemer levert dit mandje effecten vervolgens op de primaire markt aan de ETF-uitgever en ontvangt in ruil daarvoor aandelen van de ETF in blokken die creatie-eenheden³ worden genoemd. De geautoriseerde deelnemer verkoopt deze ETF-aandelen op de secundaire markt. Door het aanvullende aanbod van aandelen wordt de koers van de ETF weer in overeenstemming met de IW gebracht.

Het terugkoopproces

Bij weinig vraag werkt het hierboven beschreven proces ook andersom. Stel bijvoorbeeld dat een ETF wordt verhandeld met een disagio (de huidige marktprijs is lager dan de IW). De geautoriseerde deelnemer grijpt in, koopt aandelen van de ETF met disagio op de secundaire markt en biedt deze aandelen aan de uitgever aan in ruil voor de onderliggende effecten van de ETF.

Bij het terugkopen neemt het aantal beschikbare ETF-aandelen op de secundaire markt af. Het disagio neemt hierdoor af of verdwijnt, omdat de prijs van de ETF meer in overeenstemming met de IW wordt gebracht.

Bronnen van liquiditeit

Er zijn dus feitelijk twee primaire bronnen voor de liquiditeit van een ETF: de secundaire of open markt die bestaat uit aandelen die gedurende de dag worden gekocht en verkocht, en de primaire markt die wordt beheerd door geautoriseerde deelnemers. De meeste ETF-beleggers vertrouwen op liquiditeit op de secundaire markt.

Liquiditeit op de primaire markt is gebaseerd op de liquiditeit van de onderliggende effecten van de ETF. Bij transacties met zeer grote volumes kan worden gebruikgemaakt van de grotere liquiditeit van de primaire markt, waar grote blokken ETF-aandelen kunnen worden gecreëerd of teruggekocht.

Samenvatting

Creaties en terugkopen zijn cruciaal voor de structuur en liquiditeit van ETFs. Met dit mechanisme kan het aanbod van ETF-aandelen op de open markt in overeenstemming worden gebracht met de vraag, zodat de ETFs correct worden geprijsd.

Ontdek onze belangrijkste ETFs

VanEck Gold Miners UCITS ETF (GDX)

VanEck Junior Gold Miners UCITS ETF (GDXJ)

VanEck Morningstar US Wide Moat UCITS ETF (MOAT)

VanEck Global Equal Weight UCITS ETF (TGET)

VanEck European Equal Weight UCITS ETF (TEET)

VanEck Global Real Estate UCITS ETF (TRET)

VanEck Sustainable World Equal Weight UCITS ETF (TSWE)