Binnenkort zal een smart home energie opwekken, opslaan en besparen

De wasmachine en vaatwasser zoemen op de achtergrond, terwijl ik deze blog in mijn kantoor thuis schrijf. Sinds we in 2019 zonnepanelen hebben geplaatst, is ons energieverbruik sterk gedaald. In plaats van 's nachts de vaatwasser aan te zetten, wat vroeger goedkoper was vanwege het lagere nachttarief, proberen we nu zoveel mogelijk van onze zelf opgewekte zonnestroom overdag te gebruiken. Als u ook zonnepanelen hebt, heeft u misschien een vergelijkbare verandering opgemerkt in uw eigen energieverbruik. Maar zelfs als dat niet zo is, kan het lonen om over te stappen op energieverbruik overdag.

Dynamisch energieverbruik

Energiebedrijven zoals Nextera Energy, een bedrijf in de portefeuille van de VanEck Smart Home UCITS ETF, werken er hard aan om de overgang naar schone energie te vergemakkelijken door meer zonne- en windenergie toe te voegen. Nu hernieuwbare energiebronnen een steeds groter deel van de energiemix gaan uitmaken, hebben netbeheerders echter ook te maken met grote fluctuaties in de vraag en het aanbod van energie. Om verstoringen door een overaanbod van zonne-, water- en windenergie te voorkomen, moeten ze soms zelfs zonnepanelen en windturbines stilleggen. Om die problemen op te lossen, breiden ze het netwerk uit en versterken ze het, maar dat proces zal nog jaren duren.

Ondertussen stimuleren ze mensen en bedrijven om overdag energie te gebruiken als het aanbod uit hernieuwbare bronnen hoog is, bijvoorbeeld via dynamische energiecontracten. Bij een dynamisch contract varieert de prijs die u betaalt voor energie per uur (voor elektriciteit) of per dag (voor gas).

Als u in Nederland bijvoorbeeld opstaat om te douchen en te ontbijten, betaalt u € 0,17 per kWh. Tegen lunchtijd is de prijs gedaald naar € 0,05¹. In het begin van de middag, als de zon en wind op hun sterkst zijn, kan de prijs zelfs negatief worden, wat betekent dat u betaald kunt worden voor het gebruik van elektriciteit, bijvoorbeeld door uw elektrische auto op dat moment op te laden.

Het gebruik van dynamische contracten neemt toe naarmate slimme meters en hernieuwbare energie steeds vaker voorkomen. Daarnaast bepaalt de EU-regelgeving dat leveranciers dynamisch geprijsde contracten moeten aanbieden als ze meer dan 200.000 klanten hebben. Terwijl de meeste landen nog vasthouden aan het vaste tarief of het dubbele (dag-/nacht)tarief, zijn dynamische contracten in andere landen, zoals Noorwegen, Finland, Estland en Spanje, de norm geworden.

Energie opslaan

Smart homes maken dynamische contracten mogelijk. Slimme meters maken dit immers mogelijk en daar profiteren smart homes ook van. Energiesystemen voor smart homes houden rekening met de energieprijzen en de stroomproductie van uw eigen zonnepanelen. Hierdoor kan de woning de beste momenten uitkiezen om uw auto- of thuisaccu op te laden. Of gebruik de stroom van uw zonnepanelen om uw verwarmingselement te verwarmen voor warm water. Dat warme water kunt u ook gebruiken als de zon niet schijnt.

Er zijn nu al oplossingen beschikbaar waarmee u kunt profiteren van dynamische energieprijzen, bijvoorbeeld bij het opladen van elektrische voertuigen. Verschillende bedrijven bieden nu bidirectioneel opladen aan, een technologie waarmee elektrische voertuigen de batterij kunnen opladen wanneer de prijzen laag zijn en energie terugleveren aan het net wanneer de prijzen hoog zijn.

Zo werkte het Duitse bedrijf The Mobility House in juni samen met de dochtermaatschappij van Renault voor digitale transformatie en energietransitie, Mobilize, om dit soort voertuig-naar-netwerk-technologie (V2G) uit te rollen in Frankrijk, Duitsland en het VK². Eigenaars van de elektrische auto Renault 5 (gelanceerd in 2024) en andere toekomstige modellen kunnen deze technologie gebruiken om hun oplaadkosten te minimaliseren, door de daluren te selecteren waarop de stroom van het net wordt gehaald.

Als u geen elektrische auto hebt, zou u een thuisbatterij kunnen kopen die een vergelijkbare dynamiek heeft. Die batterijen zijn echter nog steeds erg kostbaar; u betaalt ongeveer € 3.000 voor een kleinere batterij met een lage capaciteit en tot € 12.000 voor een batterij met een hogere capaciteit. Maar nu veel landen de terugleververgoedingen geleidelijk afschaffen (waarbij u elektriciteit teruglevert aan het nationale elektriciteitsnet) en mogelijk thuis- of buurtbatterijen gaan subsidiëren, verbetert de markt.

SolarEdge, een ander bedrijf in de portefeuille van de VanEck Smart Home UCITS ETF, zal waarschijnlijk ook profiteren van deze trend. Het bedrijf begon met een omvormeroplossing om zonnepaneelsystemen te beheren, maar tegenwoordig biedt het een slim energie-ecosysteem met onder meer oplaadmogelijkheden voor elektrische voertuigen, batterijen, aandrijfsystemen voor elektrische voertuigen en netwerkservices.

Energie besparen

Een andere mogelijkheid om uw energieverbruik te verlagen, is door de diverse besparingsmogelijkheden te onderzoeken. Aangezien verwarming en airconditioning meer dan de helft van het energieverbruik in woningen uitmaken (althans in de VS),³ kan het lonen om te investeren in een warmtepomp. De markt groeit (zie grafiek) en veel regeringen hebben warmtepompen als belangrijk onderdeel van hun plannen opgenomen om klimaatneutraliteit te bereiken. Ze geven subsidies om het voor huiseigenaren aantrekkelijker te maken om ze te installeren. Met warmtepompfabrikant NIBE in de portefeuille heeft de VanEck Smart Home UCITS ETF hierin een goede positie.

Naast warmtepompen kan er ook worden bespaard met andere huishoudelijke apparaten, van koelkasten en wasmachines tot blenders. Mede onder invloed van overheidsvoorschriften worden deze apparaten energiezuiniger, waardoor we energie en geld besparen. In april heeft de EU nieuwe regels aangenomen die het energieverbruik van apparaten in stand-by moeten verminderen⁵, het Amerikaanse ministerie van Energie heeft in februari strengere energienormen voorgesteld.⁶

Intelligent energiebeheer voor thuis

Met al deze mogelijkheden kan uw woning straks uw energiemanager worden. In zo’n woning wordt een dynamisch energiecontract gecombineerd met een op AI gebaseerd energiebeheersysteem. Het kan apparaten aan- en uitzetten of opladen en ontladen wanneer dit het voordeligst is. Het kan zelfs adviseren wanneer u een nieuwe koelkast moet kopen om energie te besparen.

Inmiddels is mijn wasmachine klaar en hang ik mijn lakens te drogen in de zon en wind. In tegenstelling tot alle oplossingen die in deze blog genoemd worden, is er voor dit ouderwetse gebruik van duurzame energie maar een kleine investering nodig van mijn kant.